Szukając pomocy w placówkach medycznych czy szpitalach wierzymy, że oddajemy swoje zdrowie w ręce specjalistów. Ufamy też, że ich wiedza oraz umiejętności pozwolą nam wrócić do pełni sił. Co jednak w przypadku, kiedy to właśnie przez błąd medyczny zmuszeni jesteśmy szukać pomocy przed obliczem sądu? Czym według prawa są błędy medyczne i jak powinniśmy na nie zareagować?

 

Błąd medyczny – czym właściwie jest?

Szukając w sieci informacji na ten temat możemy natknąć się na kilka odmiennych określeń: błąd medyczny, lekarski, błąd w sztuce medycznej, czy np. błąd wiedzy lekarskiej. Wszystkie te nazwy dotyczą jednak tego samego zagadnienia.

Ich powodem są wszystkie działania obiektywnie sprzeczne z aktualną wiedzą medyczną. Według art. 67a, ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 159 z późn. zm.) oznacza to, że osoba wykonująca zawód medyczny – pomimo dostępnych źródeł, posiadanych umiejętności i wiedzy – nie dopełniła swoich obowiązków, co doprowadziło do nieumyślnej szkody na zdrowiu lub życiu pacjenta.

Błąd lekarski popełnić może jednak wyłącznie lekarz. Gdy mówimy o błędzie medycznym, dotyczy on często szerszego zakresu – zaniedbania dopuścić mogli się również pozostali pracownicy służby zdrowia np. pielęgniarki, farmaceuci lub nawet całe placówki lecznicze (szpitale).

 

Jakie możemy wyróżnić przykłady błędów medycznych?

Warto wiedzieć, że błąd medyczny nie musiał wystąpić wyłącznie podczas samego leczenia. Odpowiedzialność lekarzy i szpitali wobec pacjentów na przestrzeni lat stale się powiększała – począwszy od jej braku, przez odpowiedzialność w przypadku poważnych niedopatrzeń, aż po odpowiedzialność od winy (w pewnych przypadkach) całkowicie niezależnej.

Oddając się pod opiekę służby zdrowia już na etapie rozpoznania choroby polegamy przecież na wiedzy i umiejętnościach specjalistów. Dlatego też w literaturze znaleźć możemy podział na cztery główne kategorie możliwych błędów medycznych

Błąd diagnostyczny

Z tym rodzajem błędu medycznego spotykamy się najczęściej. Polega on na nieprawidłowym rozpoznaniu schorzenia lub też braku diagnozy. Przykładem w tej sprawie może być niewykonanie badań, a przez to opóźnienie rozpoznania choroby onkologicznej, zbyt późne rozpoznanie ciąży pozamacicznej lub np. niewykrycie zapalenia wyrostka robaczkowego.

Błędy diagnostyczne często mają miejsce w sytuacjach, gdy występuje przypadek nagły lub pacjent jest nieprzytomny, przez co sam wywiad dla lekarza staje się mocno utrudniony.

Błąd terapeutyczny

Ten rodzaj błędów medycznych związany jest z wybraniem przez lekarza nieodpowiedniego sposobu leczenia. Mowa tu zarówno o błędach podczas przeprowadzanej operacji, źle dopasowanych lekach, błędnie dobranej rehabilitacji, ale także wyborze niebezpiecznej lub przestarzałej metody działania – niezgodnej z aktualną obecnie wiedzą medyczną.

Lekarze ze względu na typ swojej pracy i odpowiedzialność jaka spoczywa na ich barkach zobowiązani są nieprzerwanie dokształcać się oraz znać i stosować najnowsze techniki leczenia.

Błąd techniczny

W tym przypadku mamy do czynienia z błędem medycznym podczas wykonywania konkretnych działań. Mogą być to zaniedbania podczas wykonywania zabiegów – np. pozostawienie w ciele pacjenta gazików chirurgicznych – nieprawidłowe użycie sprzętu, czy też pomylenie przez personel tożsamości pacjentów.

Błąd organizacyjny

Ostatni przykład związany jest bezpośrednio z nieprawidłowym funkcjonowaniem szpitala. Brak koniecznego sprzętu, dostępu do diagnostyki czy chaos w zarządzaniu, które doprowadzają do uszczerbku na zdrowiu pacjentów, mogą być egzekwowane właśnie jako błąd organizacyjny. Odpowiedzialność za jego wystąpienie spoczywać będzie najczęściej na barkach osób zarządzających placówką, a nie bezpośrednio na lekarzach.

 

Odpowiedzialność za błąd medyczny

Z danych zebranych przez Prokuraturę Krajową możemy wyczytać, że najczęstszą przyczyną zgłaszanych błędów medycznych jest nieprawidłowa ocena stanu zdrowia pacjenta. Większość z nich pozostaje jednak niewykryta, a szacuje się, że ich liczba dochodzić może nawet do 30 tysięcy rocznie. Tak duża ilość niezgłoszonych spraw wynika między innymi z niewiedzy poszkodowanych, co do własnych praw.

Aby uzyskać odszkodowanie za błędy medyczne, w pierwszej kolejności warto (przy prawnym wsparciu ze strony specjalistów) zgłosić swoje roszczenie do placówki lub lekarza odpowiedzialnych za ich dokonanie. Daje to szansę na mediację i polubowne załatwienie sprawy. Jeżeli jednak to nie załatwi sprawy, nie pozostaje nic innego jak wszczęcie postępowania sądowego.

Odpowiedzialność za błędy medyczne – niezależnie czy prowadzące do uszczerbku na zdrowiu czy nawet do utraty życia – może być egzekwowana na płaszczyźnie karnej, cywilnej oraz dyscyplinarnej. Pacjenci mogą ubiegać się o zasądzenie odpowiedniej wysokości odszkodowania bądź zadośćuczynienia. Przy określaniu jego wysokości, sąd będzie brać pod uwagę:

• rodzaj poniesionych obrażeń,
• długotrwałość i nieusuwalność skutków leczenia,
• nasilenie bólu,
• skalę cierpień związana z hospitalizacją,
• rozłąkę z rodziną.

Dodatkowym kryterium może być także np. postępowanie placówki medycznej czy lekarza w stosunku do poszkodowanego pacjenta, czyli ustalenie, w jaki sposób pacjent był traktowany po wyrządzeniu szkody i czy została mu zapewniona odpowiednia opieka.

 

Dochodzenie swoich praw w przypadku zaniechań ze strony służb medycznych może być trudne i czasochłonne. Dzisiaj przedstawiłam Wam jedynie wierzchołek góry lodowej. W kolejnym artykule na ten temat skupimy się nad tym, w jaki sposób skutecznie ubiegać się o odszkodowanie lub zadośćuczynienie za błędy medyczne oraz jak się przed nimi bronić. Niezależnie od zaawansowania sprawy warto zwrócić się o profesjonalne wsparcie prawnika, który będzie w stanie ocenić z jakim typem sprawy mamy do czynienia.